ΣΧΕΣΕΙΣ
Ένα τεράστιο κομμάτι που σχετίζεται άμεσα με την ευημερία και την ευτυχία αφορά στις σχέσεις. Σχέσεις με τους φίλους, τους συντρόφους, τα παιδιά, τους συγγενείς, τους συναδέλφους, τους γείτονες και το πιο σημαντικό, με τον ίδιο μας τον εαυτό. Δεν είναι λίγες οι φορές που νιώθουμε είτε αδικημένοι και απογοητευμένοι είτε παρατηρούμε ότι γινόμαστε δέκτες μιας άδικης συμπεριφοράς. Άλλες φορές μπορεί να νιώθουμε παραμελημένοι είτε ότι ῾δε χωράμε πουθενά῾ ή κι αν ακόμη χωράμε αισθανόμαστε ότι κάνουμε πολύ κόπο και πολλούς συμβιβασμούς.
Είναι πολύ εύκολο να μένουμε στη θέση του παραπονούμενου και να κατηγορούμε τους άλλους, όμως αυτό δε θα αλλάξει ούτε τους άλλους αλλά ούτε και τα δικά μας συναισθήματα. Η αλήθεια είναι ότι για να είμαστε σε θέση να απολαύσουμε τους καρπούς μιας σχέσης, μιας συνεύρεσης, απαιτείται να έχουν κατακτηθεί ορισμένες δεξιότητες που δεν είναι πάντα δεδομένο ότι τις έχουμε. Για τις σχέσεις που μας ενδιαφέρουν, αξίζει κανείς να δοκιμάζει εναλλακτικούς τρόπους θέασης των πραγμάτων, ακόμα και του εαυτού του. Όπως όταν αλλάζουμε καρέκλα μέσα σε ένα δωμάτιο, αλλάζουν και αυτά που βλέπουμε, έτσι συμβαίνει και με τις σχέσεις. Το πρώτο βήμα είναι να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στη δική μας καρέκλα, μιας και αυτή είναι η μόνη που μπορούμε να μετακινήσουμε για να είμαστε εμείς καλά.
ΚΡΙΣΕΙΣ ΠΑΝΙΚΟΥ
Ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους που επισκέπτεται κάποιος έναν ειδικό ψυχικής υγείας, είναι οι κρίσεις πανικού. Οι κρίσεις πανικού είναι αιφνίδια σωματικά συμπτώματα όπως μούδιασμα, ζαλάδα, ταχυκαρδία, τρέμουλο, εφίδρωση που θυμίζουν σοβαρές παθήσεις (όπως το έμφραγμα, το εγκεφαλικό, το καρδιακό επεισόδιο) και εμφανίζονται απροειδοποίητα, σε ανύποπτο χρόνο. Το άτομο πανικοβάλλεται καθώς δε γνωρίζει τα αίτια της εμφάνισης τους.
Οι κρίσεις πανικού προέρχονται συνήθως από καταπιεσμένα συναισθήματα φόβου, θυμού, άγχους, εγκλωβισμού και αδιεξόδου. Μετά την πρώτη αιφνίδια εμφάνιση της κρίσης πανικού (και αφού έχουν αποκλειστεί τα παθολογικά αίτια), οι άνθρωποι αρχίζουν να ανησυχούν για την επανάληψη ενός αντίστοιχου επεισοδίου. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά τους και τις δράσεις τους. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που καταλήγουν να αποφεύγουν τους δημόσιους χώρους, την οδήγηση, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, τον εργασιακό χώρο και να απομονώνονται από το φόβο μιας επερχόμενης κρίσης.
Για την αντιμετώπιση της κρίσης πανικού βοηθάει η ψυχοθεραπεία, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις προτείνεται και φαρμακευτική αγωγή παράλληλα με ψυχοθεραπεία. Πολύ σύντομα, μετά την ολοκλήρωση κάποιων συνεδρίων (εξαρτάται από την κάθε περίπτωση), το άτομο αποκτά μια ενημερότητα σε σχέση με τα δικά του συναισθήματα, αλλά και έλεγχο απέναντι σε αυτά και τον τρόπο που εκδηλώνονται. Συνήθως η κρίση πανικού αποτελεί μια ευκαιρία να προσέξουμε τον εαυτόν μας και να ακούσουμε τι έχει να μας πει.
ΑΓΧΟΣ
Άγχος. Αυτή η λέξη μας είναι πλέον πιο οικεία από ποτέ. Δεν ήταν ποτέ τόσο απενεχοποιημένη δεδομένου ότι πρωταγωνιστεί στη ζωή μας, αλλά και τόσο ένοχη καθώς συνδέεται με πολλά δεινά της καθημερινότητας και της υγείας μας. Ο σημερινός τρόπος ζωής, η πίεση της καθημερινότητας, το απαιτητικό πρόγραμμα, τα οικονομικά προβλήματα, ο ανταγωνισμός, οι εξετάσεις, η απομόνωση και η καχυποψία που έχει εμποτίσει τις σχέσεις, η ανησυχία για την υγεία τη δική μας και των ανθρώπων που αγαπάμε, αλλά και κοινωνικά θέματα όπως πόλεμος, πανδημίες, είναι παράγοντες που προκαλούν άγχος.
Τα συμπτώματα που παρατηρούμε όταν μας διακατέχει το άγχος μπορεί να είναι κούραση και διαταραχή στη διάθεση (γινόμαστε ευέξαπτοι, δεν έχουμε υπομονή), διάσπαση προσοχής και δυσκολία στο να παίρνουμε αποφάσεις, αλλά και σωματικά συμπτώματα όπως σφίξιμο στο στομάχι, ταχυπαλμία, ένταση σε όλο το σώμα, δυσκολία κατάποσης, διαταραχές στον ύπνο και άλλα. Η παρατεταμένη έκθεση στο άγχος μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές διαταραχές στην υγεία μας όπως είναι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, το έλκος κ.α.
Το άγχος είναι και αυτό ένα συναίσθημα που είναι εκεί για να μας προστατεύει και να μας προσκαλέσει στο να δράσουμε αναλόγως και να επαναρυθμιστούμε. Ο σκοπός δεν είναι να προσπαθούμε να τρέξουμε μακριά του είτε αγνοώντας το είτε προσπαθώντας να χαλαρώσουμε και να βλέπουμε τα πράγματα θετικά.
Η ψυχοθεραπεία βοηθά στη διερεύνηση και κατανόηση της πηγής του άγχους στη ζωή μας, αλλά και στην αντιμετώπισή του. Ο ειδικός μας βοηθά να δώσουμε το χρόνο και την ανάλογη προσοχή στο να ακούσουμε αυτά που προσπαθεί να μας πει το σώμα μας, να βρούμε τους λόγους και να τους επεξεργαστούμε, να βάλουμε προτεραιότητες και να μάθουμε να είμαστε σε επαφή με όσα νιώθουμε. Δυστυχώς δεν μπορούμε να ελέγξουμε όσα δύσκολα συμβαίνουν γύρω μας (θάνατοι, ασθένειες, δύσκολα διαζύγια, θέματα με τα παιδιά), αλλά σίγουρα μπορούμε να μάθουμε να διαβάζουμε πώς μεταβολίζει το δικό μας σώμα και μυαλό αυτά που καλείται να αντιμετωπίσει και στη συνέχεια να επιλέξουμε εμείς ένα τρόπο δράσης αντίδρασης που θα μας κάνει να νιώθουμε μια ασφάλεια που θα πηγάζει από μέσα μας.
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ
Κατάθλιψη είναι μία ψυχική ασθένεια και διαταραχή της διάθεσης. Λέγεται ότι ο 21ος αιώνας θα είναι ο ῾αιώνας της κατάθλιψης῾, καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που νοσούν όλο και αυξάνεται και ο μέσος όρος ηλικίας που εμφανίζεται όλο και κατεβαίνει. Η κατάθλιψη μπορεί να οφείλεται σε κοινωνικούς αλλά και βιολογικούς παράγοντες. Η παρατεταμένη έκθεση σε στρεσογόνες εμπειρίες, μια ασθένεια, ένας θάνατος, ένας χωρισμός, η εργασία (στρεσογόνες συνθήκες ή απώλεια εργασίας), αλλαγές στην οικονομική κατάσταση είναι κάποια από τα αίτια που την προκαλούν.
Τα πρώτα σημάδια της κατάθλιψης σχετίζονται περισσότερο με την απώλεια ευχαρίστησης από πράγματα που κάποτε μας ευχαριστούσαν, μειωμένη ενέργεια και συγκέντρωση, κούραση, διάθεση απόσυρσης και απομόνωσης, δυσκολία στη διεκπεραίωση καθημερινών υποχρεώσεων (όπως εργασία, σπουδές). Επιπλέον, συνήθως συνοδεύεται από μελαγχολική ή ευέξαπτη διάθεση, αύξηση ή μείωση βάρους, αλλαγές στον ύπνο, ῾μαύρες σκέψεις῾, αυτοκτονικό ιδεασμό.
Οι άνθρωποι που ανησυχούν ότι αυτοί ή οι αγαπημένοι τους εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης πρέπει να συμβουλευτούν άμεσα έναν ειδικό.
Η κατάθλιψη θεραπεύεται με ψυχοθεραπεία (ατομική ή ομαδική) και φαρμακευτική αγωγή. Εάν παρατηρείς κάποιες αλλαγές στη διάθεσή σου που σε προβληματίζουν, εάν αντιμετωπίζεις ένα θέμα που σε δυσκολεύει, εάν τα απλά καθημερινά πράγματα σου φαίνονται τεράστια και δύσκολα, μπορεί απλά να χρειάζεσαι κάπου να ακουμπήσεις με ασφάλεια, κάποιον να σε ακούσει χωρίς να κρίνει, κάποιον να αναγνωρίσει όλα αυτά που κάνεις και να σε βοηθήσει να ξαναπάρεις το τιμόνι του οδηγού στη ζωή σου, αφού ξεκουραστείς λίγο στο πίσω κάθισμα.
